โรคหลอดเลือดสมองเป็นภาวะที่เกิดจากการขาดเลือดไปเลี้ยงสมองชั่วคราวหรือถาวร ซึ่งอาจส่งผลให้เกิดความเสียหายต่อเนื้อเยื่อสมองและนำไปสู่ความพิการหรือเสียชีวิตได้ โรคนี้เป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับ 5 ในประเทศไทย และเป็นสาเหตุหลักของความพิการในผู้สูงอายุประเภทของโรคหลอดเลือดสมอง
มีสองประเภทหลักของโรคหลอดเลือดสมอง ได้แก่
• โรคหลอดเลือดสมองแบบขาดเลือด (Ischemic stroke) เกิดจากการอุดตันของหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงสมอง ซึ่งอาจเกิดจากลิ่มเลือด หลอดเลือดตีบ หรือหลอดเลือดอุดตัน
• โรคหลอดเลือดสมองแบบเลือดออก (Hemorrhagic stroke) เกิดจากการแตกของหลอดเลือดในสมอง ซึ่งอาจเกิดจากความดันโลหิตสูง หลอดเลือดโป่งพอง หรือความผิดปกติของหลอดเลือด
อาการของโรคหลอดเลือดสมอง
อาการของโรคหลอดเลือดสมองอาจแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับตำแหน่งและขนาดของความเสียหายที่เกิดขึ้น อาการทั่วไป ได้แก่
• ชาหรืออ่อนแรงที่ใบหน้า แขน หรือขา โดยเฉพาะที่ด้านใดด้านหนึ่งของร่างกาย
• สับสนหรือพูดไม่ชัด
• ปัญหาในการมองเห็นที่ตาข้างใดข้างหนึ่งหรือทั้งสองข้าง
• ปัญหาในการเดิน ทรงตัว หรือการประสานงาน
• ปวดหัวอย่างรุนแรงและฉับพลัน
ปัจจัยเสี่ยงของ
โรคหลอดเลือดสมองปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญของโรคหลอดเลือดสมอง ได้แก่
• ความดันโลหิตสูง
• คอเลสเตอรอลสูง
• โรคเบาหวาน
• โรคหัวใจ
• โรคหลอดเลือดหัวใจ
• การสูบบุหรี่
• การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป
• ภาวะน้ำหนักเกินหรือโรคอ้วน
• การขาดการออกกำลังกาย
• ประวัติครอบครัวเป็นโรคหลอดเลือดสมอง
การป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง
การป้องกันโรคหลอดเลือดสมองทำได้โดยการจัดการปัจจัยเสี่ยงต่างๆ ได้แก่
• ควบคุมความดันโลหิตให้เป็นปกติ
• ลดระดับคอเลสเตอรอล
• ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
• รักษาโรคหัวใจและหลอดเลือด
• เลิกสูบบุหรี่
• ดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณที่พอเหมาะ
• รักษาสุขภาพให้แข็งแรงด้วยการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์และออกกำลังกายเป็นประจำ
• ตรวจสุขภาพเป็นประจำเพื่อตรวจหาปัจจัยเสี่ยงและรับการรักษาที่จำเป็น
การรักษาโรคหลอดเลือดสมอง
การรักษาโรคหลอดเลือดสมองจะขึ้นอยู่กับประเภทและความรุนแรงของอาการ การรักษาอาจรวมถึง
• ยาเพื่อละลายลิ่มเลือด
• การผ่าตัดเพื่อเอาลิ่มเลือดออก
• การฟื้นฟูสมรรถภาพเพื่อช่วยให้ผู้ป่วยฟื้นฟูการทำงานที่สูญเสียไป
การดูแลตนเองหลังจากเป็นโรคหลอดเลือดสมอง
หลังจากเป็นโรคหลอดเลือดสมองแล้ว การดูแลตนเองเป็นสิ่งสำคัญเพื่อลดความเสี่ยงของการเกิดซ้ำและปรับปรุงคุณภาพชีวิต การดูแลตนเองอาจรวมถึง
• ปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด
• รับประทานอาหารที่มีประโยชน์
• ออกกำลังกายเป็นประจำ
• เลิกสูบบุหรี่
• ดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณที่พอเหมาะ
• ตรวจสุขภาพเป็นประจำ
• เข้าร่วมกลุ่มสนับสนุนสำหรับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง
โรคหลอดเลือดสมองเป็นภาวะที่ร้ายแรง แต่สามารถป้องกันได้โดยการจัดการปัจจัยเสี่ยงและดูแลสุขภาพให้แข็งแรง หากคุณมีอาการใดๆ ของโรคหลอดเลือดสมอง โปรดรีบไปพบแพทย์ทันที การรักษาที่รวดเร็วสามารถช่วยลดความเสียหายและปรับปรุงผลลัพธ์ได้
