สุขภาพของผู้สูงอายุ ถือว่าควรได้รับการดูแลให้มากเป็นพิเศษ เนื่องจากร่างกายของผู้สูงอายุจะเริ่มมีการเปลี่ยนแปลงหรือเสื่อมถอยลงถึงจะมีความแตกต่างระหว่างผู้สูงอายุกับคนหนุ่มสาวที่มีผลต่อการรักษาโรค นอกจากนี้ ผิวหนังของผู้สูงอายุก็มีความเปลี่ยนแปลง รวมไปถึงระบบต่างๆภายในร่างกาย เช่น ระบบทางเดินอาหาร ระบบการหายใจ ระบบทางเดินปัสสาวะ การเปลี่ยนแปลงของระบบประสาท รวมไปถึงภูมิคุ้มกันในผู้สูงอายุ
ซึ่งปัญหาที่กล่าวมาล้วนเป็นปัญหาที่อาจจะส่งผลต่อโภชนาการในกลุ่มผู้สูงอายุได้ ยกตัวอย่างเช่น ผู้สูงอายุมักจะมีการขาดสารอาหารได้ง่าย เพราะเมื่อย่างเข้าสู่วัยผู้สูงอายุ ย่อมมีการเปลี่ยนแปลงทางสภาวะของร่างกาย สังคม ยกตัวอย่างเช่น ผู้สูงอายุที่มีโรคประจำตัว อาจจะมีอุปสรรคในการหาซื้ออาหารหรือแม้แต่จะประกอบอาหารด้วยตนเอง
การที่ต้องอยู่บ้านคนเดียว ขาดการติดต่อกับสังคมภายนอก ถูกปล่อยประละเลยในเรื่องของอาหารการกินจนทำให้เกิดปัญหาตามมา อาจจะทำให้มีอาการเบื่ออาหารและขาดสารอาหารได้ นอกจากนี้โรคประจำตัวเรื้อรัง ที่มักพบในผู้สูงอายุก็อาจทำให้มีอาการเบื่ออาหารหรือทำให้ร่างกายต้องการสารอาหารมากกว่าปกติ ซึ่งผู้สูงอายุจึงเป็นกลุ่มที่มีภาวะขาดสารอาหารได้ง่ายกว่าในวัยอื่นๆ เพราะฉะนั้น ผู้สูงอายุจึงต้องได้รับการดูแลเอาใจใส่ในเรื่องของการรับประทานอาหาร รวมไปถึงอาหารที่จะนำไปให้กับผู้สูงอายุจะต้องมีความเหมาะสมกับร่างกายของผู้สูงอายุด้วยเช่น ควรเป็นอาหารที่สามารถย่อยได้ง่ายหรืออาหารที่ไม่ต้องใช้แรงบดเคี้ยวมาก
หลายคนสงสัยว่า แล้วจะรู้ได้อย่างไรว่า ผู้สูงอายุกำลังเข้าสู่ภาวะขาดสารอาหาร ต้องบอกก่อนว่าผู้ดูแลหรือบุตรหลาน ควรสังเกตอาการของผู้สูงอายุอย่างใกล้ชิด โดยปกติแล้วกลุ่มผู้สูงอายุมักจะดูผอมลง แก้มตอบ กล้ามเนื้อขมับทั้งสองข้างเล็กลง ตาลึกลง มีกล้ามเนื้อแขนและขาที่เล็กลง และเมื่อมีอายุมากขึ้น อาจทำให้ดูเหมือนว่าผู้สูงอายุมักจะมีภาวะที่ขาดสารอาหาร ยิ่งบางรายอาจจะมีน้ำหนักลด แต่โดยธรรมชาติแล้ว เมื่อเข้าสู่วัยชรา ก็อาจจะทำให้มีน้ำหนักลดลงไปบ้า งแต่ก็ไม่ควรเกินร้อยละ 5 ของน้ำหนักตัว ในเวลา 6 เดือนซึ่งอาจจะเกิดจากการลดลงของเนื้อเยื่อพวกกล้ามเนื้อ กระดูก ปริมาณน้ำในร่างกายได้ อาจจะมีสาเหตุอื่นๆ ร่วมด้วย
แต่ถ้าหากมีน้ำหนักลดมากเกินร้อยละ 5 จากน้ำหนักเดิม เช่น น้ำหนักเดิม 60 กิโลกรัมแต่ลดลงเหลือ 56 กิโลกรัม ภายในเวลา 6 เดือน ก็มักจะมีสาเหตุที่เป็นความผิดปกติที่ควรปรึกษาแพทย์อย่างทันทีเพื่อป้องกันไม่ให้ผู้ป่วยเกิดภาวะขาดสารอาหาร เพราะหากปล่อยไว้อาจจะเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตได้เลยทีเดียว เพราะโรคขาดสารอาหารเป็นภาวะที่ร่างกายขาดสารอาหารและอาจทำให้เกิดปัญหาสุขภาพตามมาได้ อาจจะมีอาการอ่อนเพลีย ผิวหนังมีลักษณะผิดปกติ กระดูกหยุดเจริญเติบโต หรือมีภาวะสมองเสื่อมร่วมด้วย ซึ่งโรคขาดสารอาหารมักเกิดขึ้น เมื่อร่างกายได้รับสารอาหารที่จำเป็นไม่เพียงพอ โดยเฉพาะอาหารหลักอย่างโปรตีน คาร์โบไฮเดรต ไขมัน วิตามินหรือแร่ธาตุต่างๆ
หากผู้สูงอายุไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสมหรือทันเวลาอาจทำให้มีอาการที่อยู่ร้ายแรงขึ้นได้ เพราะฉะนั้นผู้สูงอายุควรได้รับสารอาหารที่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย หรืออาจจะใช้วิธีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทานอาหารโดยให้ผู้สูงอายุรับประทานอาหารว่างระหว่างมื้ออาหารหรือดื่มเครื่องดื่มที่ให้แคลอรี่จำนวนมากแก่ร่างกาย หรือในบางกรณีอาจให้รับประทานอาหารเสริมร่วมกับวิตามินอื่นๆเพื่อช่วยให้ร่างกายดูดซึมอาหารเสริมที่เข้าไปก่อนหน้านี้ ซึ่งระยะเวลาและปริมาณในการรับประทานอาหารเสริมก็ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการปวดด้วย
แต่หากพูดถึงเรื่องอาหารเสริมนั้น หลายคนสงสัยว่าผู้สูงอายุที่มีอาการเบื่ออาหาร สามารถรับประทานอาหารทางการแพทย์ได้หรือไม่ ตอบเลยว่า สามารถรับประทานได้และได้ผลดีเลยทีเดียว เนื่องจากอาหารทางการแพทย์เป็นอาหารที่มีสูตรพิเศษสำหรับความเจ็บปวดเฉพาะที่ เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยหรือผู้สูงอายุที่มีอาการเบื่ออาหารได้รับสารอาหารที่ถูกต้องและเหมาะสมกับความต้องการของร่างกาย แต่อาหารทางการแพทย์ไม่ได้มีคุณสมบัติในการรักษาโรค แต่เป็นการช่วยป้องกันการเกิดภาวะขาดสารอาหารหรือปัญหาที่เกิดจากโรคประจำตัวได้ โดยผู้สูงอายุสามารถรับประทานได้ไม่มีผลข้างเคียงใดๆ และสามารถหาซื้อได้ตามร้านขายยา
แต่อย่างไรก็ตามอาหารทางการแพทย์ ก่อนจะใช้ทุกครั้งควรได้รับคำแนะนำจากแพทย์เสียก่อน เพื่อให้แพทย์พิจารณาเลือกใช้อาหารทางการแพทย์แต่ละชนิดอย่างถูกต้องและใช้ในขนาดที่เหมาะสม ปริมาณที่ควรบริโภคต่อวันและผู้สูงอายุหรือผู้ที่ต้องรับประทานอาหารทางการแพทย์ก็ควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์เพื่อจะได้ติดตามผล รวมถึงการตอบสนองของผู้สูงอายุหรือผู้ป่วยอย่างใกล้ชิดด้วย เพื่อช่วยให้ปรับภาวะทางโภชนาการได้อย่างเหมาะสมมากที่สุด ทางอาหารปั่นผสม เราอยากให้ทุกคนรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ รวมไปถึงกลุ่มผู้สูงอายุที่มีอาการเบื่ออาหา รอยากให้ผู้ดูแลปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือปรับสูตรอาหารเพื่อให้ผู้สูงอายุรับประทานได้ง่ายขึ้น หรืออาจจะใช้วิธีการให้อาหารทางการแพทย์เพื่อเป็นการป้องกันการเกิดภาวะขาดสารอาหารในกลุ่มผู้สูงอายุ ทำให้ผู้สูงอายุสามารถมีชีวิตที่ดีขึ้น มีสุขภาพที่ดีขึ้นสามารถใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างสะดวกสบายมากยิ่งขึ้น นับว่าอาหารทางการแพทย์เป็นอีกหนึ่งทางเลือกสำหรับผู้ที่มีปัญหาของการขาดสารอาหารได้และหากใช้อย่างเหมาะสมตามคำแนะนำของแพทย์หรือนักโภชนาการแล้วก็ถือว่ามีประโยชน์ต่อร่างกายเลยทีเดียว
หากผู้สูงอายุเบื่ออาหาร สามารถใช้อาหารสายยาง อาหารทางการแพทย์ได้หรือไม่ อ่านบทความเพิ่มเติมคลิ๊กที่นี่ https://snss.co.th/อาหารทางสายยาง/
