โรคเบาหวาน (Diabetes Mellitus: DM) เป็นภาวะที่ร่างกายมีน้ำตาลในเลือดสูงกว่าปกติ เนื่องจากการขาดฮอร์โมนอินซูลิน (Insulin) หรือการดื้อต่อฮอร์โมนอินซูลิน ส่งผลให้การดูดซึมน้ำตาลในเลือดให้เป็นพลังงานของเซลล์ในร่างกายมีความผิดปกติ
ซึ่งในปัจจุบันจำนวนผู้ป่วยเบาหวานในไทยมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ โดยคาดว่าผู้ป่วยรายใหม่อาจเพิ่มขึ้นประมาณปีละ 3 แสนคน และคนอายุ 15 ปีขึ้นไปที่เริ่มป่วยเป็นโรคเบาหวานก็มีจำนวนมากขึ้น
โรคเบาหวานหากปล่อยไว้นานจะทำให้อวัยวะต่างๆ เสื่อม ดังนั้นควรเข้ารับการตรวจคัดกรองเบาหวานหากมีความเสี่ยง เพื่อลดอาการแทรกซ้อนอื่นๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้
โรคเบาหวานแบ่งเป็น 4 ชนิด ได้แก่
โรคเบาหวานชนิดที่ 1 เกิดจากร่างกายขาดฮอร์โมนอินซูลิน ส่วนใหญ่พบในเด็กจำเป็นต้องได้รับการรักษาด้วยยาอินซูลิน
โรคเบาหวานชนิดที่ 2 เป็นโรคเบาหวานที่พบบ่อยที่สุด เกิดจากร่างกายมีภาวะดื้ออินซูลิน ส่วนใหญ่พบในผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ มักมีประวัติคนในครอบครัวเป็นเบาหวานร่วมด้วย ในระยะแรกสามารถรับประทานยาลดระดับน้ำตาลในเลือดได้ แต่ถ้าเป็นนานๆ บางรายจำเป็นต้องใช้ยาอินซูลิน
โรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์ วินิจฉัยขณะตั้งครรภ์ และภาวะนี้มักหายไปหลังจากคลอด
โรคเบาหวานที่มีสาเหตุจำเพาะ เช่น ตับอ่อนอักเสบเรื้อรัง โรคที่ความผิดปกติของต่อไร้ท่อบางชนิด หรือการรับประทานยาที่มีสารเตียรอยด์
ปัจจัยเสี่ยงของโรคเบาหวานชนิดที่ 2
อายุ 35 ปีขึ้นไป
มีโรคอ้วน และมีพ่อ แม่ พี่ น้องเป็นโรคเบาหวาน
มีโรคความดันโลหิตสูง
ระดับไขมันในเลือดผิดปกติ (ระดับไตรกลีเซอไรด์ มากกว่า 250 มิลลิกรัม/เดซิลิตร หรือมีระดับคอเลสเตอรอล เอสดีแอล < 35 มิลลิกรัม/เดซิลิตร)
มีประวัติเป็นโรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์
เคยได้รับการตรวจพบระดับน้ำตาลในเลือดผิดปกติ เช่น ระดับน้ำตาลขณะอดอาหาร 100-125 มิลลิกรัม/เดซิลิตร หรือระดับน้ำตาลสะสม 5.7-6.4 %
มีโรคหัวใจและหลอดเลือด
อาการเริ่มแรกของโรคเบาหวาน
ปัสสาวะบ่อยผิดปกติ
ปวดหัว
น้ำหนักตัวลดโดยไม่ทราบสาเหตุ
อ่อนเพลีย ไม่มีแรง
คอแห้ง กระหายน้ำบ่อย
รู้สึกชาบริเวณปลายนิ้วมือ นิ้วเท้า
หิวบ่อย กินจุกกว่าเดิม
วิงเวียนศีรษะ
มีอาการตาพล่ามัว
โรคแทรกซ้อนที่เกิดจากเบาหวาน
โรคแทรกซ้อนจากหลอดเลือดใหญ่ เกิดการตีบแคบของหลอดเลือด ทำให้เกิดการอุดตันได้ง่าย
โรคหัวใจขาดเลือดและกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน
อัมพฤกษ์และอัมพาตจากหลอดเลือดสมองอุดตัน
โรคความดันโลหิตสูง
ปวดขาเวลาเกินนานๆ จากหลอดเลือดที่ขาตีบ หรือเกิดแผลจากการขาดเลือด
โรคแทรกซ้อนจากหลอดเลือดฝอย
โรคแทรกซ้อนทางตา เช่น ตาพล่ามัว เบาหวานขึ้นตา
โรคแทรกซ้อนทางไต ทำให้ไตเสื่อม ไตวาย
โรคแรกซ้อนทางระบบประสาท คือ อาการชาตามเท้าและมือ
การดูแลตัวเองเมื่อเป็นโรคเบาหวาน
ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้ใกล้เคียงกับคนปกติให้มากที่สุด
ควบคุมอาหาร ด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกินอาหาร ออกกำลังกาย
พบแพทย์ตามกำหนด เพื่อตรวจร่างกายและประเมินอาการเบาหวาน และหาทางปรับเปลี่ยนวิธีการรักษาโรคเบาหวานให้เหมาะสมกับผู้ป่วย
การป้องกันโรคเบาหวาน
สิ่งสำคัญของการป้องกันโรคเบาหวานทุกชนิดคือ คอยหมั่นระวังระดับน้ำตาลในเลือดและคอเลสเตอรอลให้อยู่เกณฑ์ปกติ เน้นการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์และสารอาหารครบถ้วน มีกากใยสูง หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์และการสูบบุหรี่ รวมถึงควรออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
เช็ก 9 อาการ เสี่ยงเป็นโรคเบาหวานหรือไม่? อ่านบทความเพิ่มเติมคลิ๊กที่นี่ https://doctorathome.com/
