เต้ารับสายไฟ (Electrical Sockets)ชุดเต้ารับ และ ปลั๊กไฟ เป็นอุปกรณ์ไฟฟ้าประจำบ้านซึ่งมีความสำคัญอย่างมากกับการใช้ชีวิตประจำวัน ใช้สำหรับเชื่อมต่ออุปกรณ์เครื่องใช้ไฟฟ้าต่างๆภายในบ้าน ซึ่งอาจจะทำการติดตั้งใช้งานได้ทั้งภายนอกและภายในบ้านอย่างน้อยห้องละ 1-2 จุด โดยตำแหน่งในการติดตั้งจะต้องมีความสอดคล้องกับตำแหน่งของเครื่องใช้ไฟฟ้าที่เราต้องการใช้งาน เช่น ต่อกับทีวี ไมโครเวฟ ตู้เย็น เครื่องซักผ้า เป็นต้น
แต่บางครั้งชุดเต้ารับที่ทำการติดตั้งเอาไว้ก็อาจจะไม่เพียงพอต่อการใช้งาน หรือ ใช้งานได้ไม่ทั่วถึง ดังนั้นจึงมีการนำปลั๊กพ่วงเข้ามาใช้งาน เป็นตัวช่วยเชื่อมโยงสายไฟสำหรับใช้งานได้อย่างทั่วถึงมากขึ้น สามารถอำนวยความสะดวกในการใช้เครื่องใช้ไฟฟ้าภายในบ้านได้อย่างมีประสิทธิภาพมากที่สุด โดยชนิดของปลั๊กไฟสามารถแบ่งตามหน้าที่ออกเป็น 3 ชนิดด้วยกัน คือ...
ปลั๊กตัวเมีย (เต้ารับ)เป็นตัวจ่ายกระแสไฟฟ้ามักจะติดตั้งอยู่กับที่ตามกำแพง ตามผนังบ้าน หรือในจุดที่ต้องการใช้กระแสไฟฟ้า มีให้เลือกทั้งชนิด 2 ขาและ 3 ขาเช่นกัน แต่การเลือกเต้ารับสายไฟมาใช้งานจะต้องเลือกให้สอดคล้องกับปลั๊กตัวผู้ด้วย เพราะหากคุณติดตั้งเต้ารับสายไฟเป็นแบบ 2 ขาก็จะไม่สามารถใช้งานปลั๊กแบบ 3 ขาได้ ดังนั้นทางที่ดีควรเลือกติดตั้งเต้ารับสายไฟแบบ 3 ขาไปเลย ทั้งนี้ก็เพื่อความปลอดภัยในการใช้งานเครื่องใช้ไฟฟ้าภายในบ้านด้วย ขาเต้ารับซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของแผงวงจรภายในควรทำจากทองเหลืองหรือทองแดง เพราะนำไฟฟ้าได้ดีกว่าเหล็กชุบสีหรือโลหะอื่นๆ ซึ่งใช้ไปไม่นาน ขาเสียบมักจะหลวม อาจเกิดการสปาร์คขึ้น ซึ่งเป็นสาเหตุทำให้ปลั๊กพ่วงไหม้ได้ ส่วนบ้านที่มีเด็กเล็กควรใช้เต้ารับแบบมีม่านนิรภัย (Safety Shutter)เพื่อป้องกันเด็กเอานิ้วมือแหย่รูปลั๊กพ่วงขณะใช้งาน
ปลั๊กตัวผู้ (เต้าเสียบ)เป็นตัวที่รับกระแสไฟฟ้าเพื่อส่งต่อไปยังเครื่องใช้ไฟฟ้าให้สามารถทำงานได้ โดยปรกติแล้วจะประกอบติดมากับเครื่องใช้กระแสไฟฟ้าทุกชนิด มีให้เลือกใช้งานอยู่ 2 รูปแบบคือปลั๊กตัวผู้แบบ 2 ขา และแบบ 3 ขา โดยขาที่ 3 เราจะเรียกว่าสายดิน หรือ สายกราวด์ (G) การเลือกปลั๊กไฟ ควรเลือกเต้าเสียบหรือหัวปลั๊กขากลมแทนขาแบน เพราะเป็นมาตรฐานมอก. ของประเทศไทย และมีฉนวนหุ้มที่โคนขาปลั๊กทั้งสองขา เพื่อป้องกันไม่ให้นิ้วสัมผัสขาปลั๊กที่มีไฟ
ปลั๊กพ่วง เป็นเหมือนกับ
ชุดเต้ารับสายไฟติดกับสายไฟที่ปลายสายเป็นปลั๊กตัวผู้สำหรับเสียบเชื่อมต่อกับเต้ารับที่อยู่ตามจุดภายในห้อง โดยสายไฟของปลั๊กพ่วงก็มีความยาวให้เลือกหลายขนาด ตั้งแต่ 1 เมตร ไปจนถึง 20 เมตร หรือมากกว่า ซึ่งการนำปลั๊กพ่วงเข้ามาใช้งาน นอกจากจะช่วยอำนวยความสะดวกในการต่อพ่วงเครื่องใช้ไฟฟ้าภายในบ้านได้อย่างทั่วถึงแล้ว ยังช่วยเพิ่มเต้ารับสายไฟภายในห้องให้มีเพิ่มมากขึ้นและเพียงพอต่อความต้องการในการใช้งานอีกด้วย
หลักการเลือกเต้ารับสายไฟและปลั๊กพ่วงแน่นอนว่าการมีเต้ารับหรือปลั๊กพ่วงเข้ามาใช้งานเพิ่มเติม จะช่วยสร้างความสะดวกในการใช้งานเครื่องใช้ไฟฟ้าได้เป็นอย่างดี ซึ่งในปัจจุบันปลั๊กพ่วงหรือชุดเต้ารับสายไฟก็สามารถหาซื้อได้ง่ายมาก
แต่การเลือกซื้อปลั๊กพ่วงหรือเต้ารับสายไฟ จะต้องพิจารณากันถึงเรื่องของความปลอดภัยในการใช้งาน เพราะหากคุณเลือกปลั๊กไฟที่ไม่มีคุณภาพอาจจะเป็นสาเหตุก่อให้เกิดเพลิงไหม้หรือกระแสไฟฟ้าลัดวงจรได้ ดังนั้นการเลือกปลั๊กไฟควรเลือกผลิตภัณฑ์ที่ได้รับเครื่องหมาย มอก. หรือมาตรฐานของ IEC และควรทำจากวัสดุที่มีคุณสมบัติไม่ลามไฟ เช่น พลาสติก ABS, AVC หรือ PC ซึ่งทนความร้อนและแรงกระแทกได้ดีกว่าพลาสติก PVC ช่วยลดความเสี่ยงการเกิดเพลิงไหม้กรณีเกิดความร้อนสูง
นอกจากนี้ปลั๊กพ่วงที่ดีต้องบอกพิกัดไฟสูงสุดที่สามารถรองรับได้ โดยแรงดันไฟฟ้าของประเทศไทยกำหนดให้ใช้งานระหว่าง 220 – 250 โวลต์ ใช้กำลังไฟสูงสุดไม่เกิน 2500 วัตต์ และทนกระแสไฟได้สูงสุด 10 แอมแปร์ ที่สำคัญต้องมีระบบฟิวส์หรือเซอร์กิตเบรกเกอร์ที่ตัดกระแสไฟฟ้าเกิน และควรมีสวิตช์เปิด-ปิด เพื่อป้องกันไฟกระชากจากการถอดปลั๊กเต้าเสียบ มีไฟแสดงสถานะการทำงาน
