จัดถก 'หวยล็อก ข้อเท็จจริงทางวิชาการและทางออกสำหรับสังคมไทย' นักสถิติชี้การออก 'หวยรัฐ'โอกาส'ล็อก'สูง แนะกองสลากฯมีระบบตรวจสอบการออกรางวัลต่อเนื่อง
วันที่ 13 มิถุนายน 2556 ที่ห้องทับทิม โรงแรมรัตนโกสินทร์ ถนนราชดำเนิน กรุงเทพฯ ศูนย์ข้อมูลนโยบายสาธารณะเอลดปัญหาจากการพนัน ร่วมกับเครือข่ายรณรงค์หยุดพนัน จัดเสวนาวิชาการ เรื่อง หวยล็อก : ข้อเท็จจริงทางวิชาการและทางออกสำหรับสังคมไทย โดยมี รศ.ดร.ธีระพร วีระถาวร อาจารย์จากภาควิชาสถิติ คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ผศ.ดร.วราฤทธิ์ พานิชกิจโกศลกุล อาจารย์ภาควิชาคณิตศาสตร์และสถิติ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ นายคงเดช หุ่นผดุงรัตน์ ผู้ออกแบบและประดิษฐ์เครื่องออกรางวัลสลากกินแบ่งรัฐบาล นายทวีป วุฒิบาทุกาจิตต์ หัวหน้ากองการตลาด กองสลากกินแบ่งรัฐบาล และนายพงศ์ธง จันทร์รัศมี ผู้จัดการศูนย์ข้อมูลนโยบายสาธารณะเพื่อลดปัญหาจากการพนัน รศ.ดร.ธีระพร กล่าวว่าจากผลการศึกษาสถิติการออกสลากกินแบ่งรัฐบาลตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน พบว่ามีการล็อกเลขอย่างเห็นได้ชัดเจนจากหลักฐาน 2 ครั้งและได้มีการจับกุมผู้กระทำผิดไปแล้ว คือ งวดที่ 1 กันยายน2530 กรณีที่มีการใช้รีโมตคอนโทรลล็อกวงล้อเหล็ก และงวดที่ 1 มิถุนายน 2544 มีการพ้นสารเคมีบางชนิดลงในภาชนะที่ใช้ในการออกสลาก ซึ่งทั้งหมดนี้ทำให้สังคมยังคงมีความกังวลและยังเชื่อมั่นเสมอว่าทุกครั้งที่มีการออกสลากอาจจะมีการล็อกเลขด้วยวิธีต่างๆได้ ทั้งนี้ ในส่วนนี้ไม่สามารถกล่าวหาได้หากไม่มีหลักฐาน แต่จากการศึกษาและวิเคราะห์สถิติการออกสลาก ด้วยวิธีการทดสอบไคกำลังสอง ซึ่งเป็นการวิเคราะห์ข้อมูลในรูปแบบของความถี่ โดยการวิเคราะห์สลากจะวิเคราะห์การออกสลากรางวัลที่ 1 รางวัลเลยท้าย 3 ตัวและรางวัลเลขท้าย 2 ตัว แบ่งเป็น 4 ช่วงเวลา
“ช่วงเวลาแรก จากงวดวันที่ 16 มิถุนายน 2545 ซึ่งเป็นงวดแรกที่เปลี่ยนมาใช้เครื่องออกรางวัลลาดกระบัง 6 จนถึงงวดวันที่ 16 กุมภาพันธ์ 2556 รวม 257 งวด ช่วงเวลาที่ 2 คือ ตั้งแต่งวดของช่วงรัฐบาลก่อนรัฐบาลปัจจุบัน เริ่มตั้งแต่งวดวันที่ 30 ธันวาคม 2551 ถึงงวดวันที่ 16 มิถุนายน 2545 ทั้งหมด 60 งวด ช่วงเวลาที่ 3 คือ งวดของรัฐบาลปัจจุบันเริ่มจากงวดวันที่ 1 กรกฎาคม 2554 ถึงงวดวันที่ 16 มิถุนายน 2556 รวม 40 งวด พบว่า แต่ละช่วงของการตรวจสอบการออกรางวัล โดยเฉพาะรางวัลสำคัญมีข้อบ่งชี้ชัดเจนว่า การออกรางวันที่ 1 ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมามีความไม่เที่ยงตรงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่หลักร้อยและหลักหน่วย ซึ่งสามารถเชื่อมั่นการวิเคราะห์ได้ถึง 95% และรางวัลเลขท้าย 2 ตัว ไม่เที่ยงตรงที่หลัก 10 และยังมีนัยสำคัญจากส่วนที่เกี่ยวพันกับหวยใต้ดินที่เกิดขึ้นอย่างสอดคล้องกันที่หลักต้นของรางวัลที่สำคัญด้วย” รศ.ดร.ธีระพร กล่าว
รศ.ดร.ธีระพร กล่าวอีกว่า เมื่อตรวจสอบเฉพาะช่วงของรัฐบาลใดรัฐบาลหนึ่งก็มักจะเกิดปัญหาที่รางวัลสำคัญและหากใช้จำนวนงวดของการออกรางวัลจากรัฐบาลก่อนหน้านี้ จำนวน 60 งวด หรือประมาณ 2 ปีครึ่งซึ่งเป็นช่วงที่มีการใช้เครื่องลาดกระบัง 6 พบว่าการออกรางวัลที่ 1มีความไม่เที่ยงตรง โดยเฉพาะหลักหมื่น และหลักหน่วย ที่พบว่า มีการออกเลข ระดับต้นๆมากที่สุด เช่น เลข 1,2,3และ 4 ซึ่งวิเคราะห์ด้วยวิธีการทดสอบไคกำลังสอง พบว่าค่าเฉลี่ยต่ำกว่าค่าเฉลี่ยปกติ
“นอกจากนี้ กรณีการออกเลขเหมือนกันของรางวัลที่ 1 และเลขท้าย 2 ตัวมีเลขเหมือนกัน เช่นงวดวันที่ 1 กุมภาพันธ์ ที่ผ่านมาที่ออกรางวัลที่ 1 คือ 565566 และเลขท้าย 2 ตัว คือ 66 มีความน่าสนใจว่า ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นมีความเป็นไปได้มากน้อยแค่ไหน เมื่อมาตรวจวิเคราะห์ทั้ง 257 งวด หรือในรอบ 10 กว่าปี พบว่าการออกเลขซ้ำเคยเกิดขึ้นแล้ว 1 ครั้งงวดวันที่ 1 ตุลาคม 2547 รางวัลที่ 1 คือ 110866 และเลขท้าย 2 ตัวคือ 66 ซึ่งเหตุการณ์แบบนี้ ต้องใช้เวลา 417 ปีจึงจะเกิดได้ 1 ครั้งที่มีเลขตรงกัน แต่จากการออกเลขเพียง 257 งวด หรือ 10 ปีกว่าๆ มีเลขที่ออกตรงกันถึง 2 ครั้งแล้ว และยังพบว่าเลขเบิ้นเฉพาะช่วงรับบาลนี้ที่มีการออกสลาก 40 งวด มีการออกเลขรางวัลเลขท้ายสองตัวบนของรางวัลที่ 1 เป็นเลขเบิ้นถึง 8 ครั้ง นอกจากนี้ยังพบว่ามีเลขท้าย 2 ตัวที่ไม่เคยออกรางวัลเลยในรอบ 250 งวด หรือ 10 กว่าปีที่ผ่านมา เช่นเลข 04,16,19,39,40,74,82,84 และ 89 ” รศ.ดร.ธีระพรกล่าว
รศ.ดร.ธีระพร กล่าวอีกว่า นอกจากนี้ยังพบว่าน่าสนใจในการออกสลากที่ตรงกับเลขทะเบียนรถของนางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร นายกรัฐมนตรี พบว่ามีการออกตรงถึง 7 งวด ซึ่งเป็นการออกติดๆกันถึง 3 ครั้ง จึงคิดว่าตัวเลขที่มีการออกสลากไม่น่าจะมีความบังเอิญมากขนาดนี้ หรือมากกว่าค่าเฉลี่ยถึง 17% ดังนั้น การออกรางวัลมีความเที่ยงตรงจริงจะต้องมีการออกเลขเฉลี่ยแล้วเท่าๆกัน จึงเสนอว่ากองสลากกินแบ่งรัฐบาลควรจะมีระบบการตรวจสอบการออกรางวัลอย่างต่อเนื่อง และควรจะมีการศึกษาการออกรางวัลในเชิงสถิติด้วย เพราะการทำอะไรซ้ำๆ บ่อยๆอาจจะมีผู้ไม่หวังดี คิดเทคนิคในการล็อตเลขได้ จึงคิดว่าการตรวจสอบบ่อยๆจะลดความกังวลและสร้างความเชื่อมั่นศรัทธาให้กับประชาชนได้
นายทวีป กล่าวว่า การออกรางวัลของกองสลากที่ผ่านมาเรามีระบบการตรวจสอบหลายขั้นตอนและเข้มงวดอยู่แล้ว และระบบการออกรางวัลยังใช้คนจำนวนมากในการหมุดเลขแต่ละครั้งและมีการถ่ายทอดสด ดังนั้น หากจะมีการล็อกเลขได้จริง จะต้องใช้เงินเท่าไหร่ในการปิดปากพนักงานออกสลาก ซึ่งตนมองว่ากระบวนการออกสลากของประเทศไทยมีความละเอียดรอบคอบมากและ ใช้เวลาแต่ละครั้งมากกว่าต่างประเทศที่มีการออกรางวัลต่างๆ จึงคิดว่า สถิติต่างๆที่มีการศึกษาก็เป็นส่วนดี ที่จะทำให้เราสามารถพัฒนาระบบการออกสลากให้มีความเที่ยงตรง และยุติธรรมที่สุดได้ แต่เราไม่สามารถบอกได้ว่าจากผลสถิติที่ออกมาจะเกิดจากการล็อกเลข ซึ่งก็ทำได้ยากมาก
“ต้องบอกว่าในสังคมไทยยังเป็นสังคมและวัฒนธรรมแห่งความเชื่อ ตราบใดที่ยังมีความเชื่อในเรื่องของเลขเด็ด ก็ยังคงมีคนเชื่อในเรื่องของการล็อกเลข แต่ผมมองว่า การมีเลขเด็ด ก็เป็นการตลาดที่ทำให้คนที่มีความเชื่อ อย่างที่จะซื้อหวยเพราะคิดว่าเป็นเลขล็อตต้องถูกรางวัลแน่นนอน ทำให้เรื่องของการล็อตเลขยังมีในความคิดของคนไทยอยู่ ดังนั้น กองสลากก็คงต้องสร้างความเชื่อมั่นในเรื่องของความยุติธรรม ซึ่งอาจจะเชิญนักวิชาการและคนนอกกองสลากเข้ามาร่วมในการออกรางวัลแต่ละครั้งเพื่อสร้างความโปร่งใสในการออกรางวัล” นายทวีปกล่าว
ด้าน นายคงเดช กล่าวว่าในฐานะผู้ออกแบบและประดิษฐ์เครื่องออกรางวัลสลากกินแบ่งรัฐบาล กล่าวว่า การวิเคราะห์เครื่องออกสลาก หากมองในทางช่างแล้ว ต้องวิเคราะห์ที่เครื่องตัวเดียวและคนหมุนเครื่องคนเดียวกัน แต่ที่ผ่านมาการออกรางวัลแต่ละเครื่องมีการสลับเครื่องและสลับคนหมุดเครื่องลาดกระบัง 6 ทุกครั้งที่มีการออก ดังนั้นจึงคิดว่าการจะวิเคราะห์ผลที่ออกมามีความไม่เที่ยงตรง จึงไม่เห็นด้วยกับผลการศึกษานี้ แต่ถ้าจะกล่าวโทรเครื่องมืออุปกรณ์ ก็ต้องดูที่น้ำหนักของลูกบอล ซึ่งแต่ละครั้งที่มีการออกสลากจะมีการชั่งน้ำหนักทุกครั้ง ไม่มีทางที่จะมีการล็อกเลขได้แน่นอน
“ผมขอย้ำว่า การจะบอกว่าการออกรางวัลมีความไม่เที่ยงตรงจากเครื่องอุปกรณ์การออกนั้นเป็นไปไม่ได้แน่นอน หากการศึกษานำค่าเฉลี่ยเท่ากันหมดมาวัดกับการออกแต่ละเครื่องที่มีการใช้เครื่องหลากเครื่องในการออกเลขแต่ละหลัก และใช้คนหมุดเครื่องที่แต่ละคนอาจจะมีแรงหมุดต่างกัน จึงตอบไม่ได้ว่า อะไรคือค่าเฉลี่ยที่แน่นอน และอะไรคือความเที่ยงตรง ซึ่งปัจจุบันการพัฒนาเครื่องออกรางวัลก็มีการเปลี่ยนแปลงมาอย่างต่อเนื่องจนมาถึงเครื่องลาดกระบัง 6 ที่ผ่านการคิดวิเคราะห์มาแล้ว เชื่อว่ามีความโปร่งใสอย่างแน่นอน” นายคมเดชกล่าว
ที่มา: komchadluek.net
